"2020'de 2,48 milyar lira destek ödemesi yapıldı"

Ticaret Bakanı Pekcan, "2020'de ihracatçıya 1,9 milyar lira, hizmetler sektörü ihracatına 588,3 milyon lira, toplamda 2,48 milyar lira destek ödemesi yapıldı." dedi.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Ticaret Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2021 yılı bütçesini sunumunda, Kovid-19 pandemisi neticesinde, 2'nci Dünya Savaşı'ndan sonra gözlenen en büyük küresel ekonomik daralmayla karşı karşıya bulunulduğunu söyledi.

Bu durumun küresel ticaretin de tarihi düzeyde gerilemesine sebep olduğuna dikkati çeken Pekcan, Dünya Ticaret Örgütünün küresel ticaretteki küçülme beklentisini yüzde 9,2 olarak açıkladığını anımsattı.

Küresel emtia fiyatları endeksinde 2020 Ocak-Ekim döneminde geçen seneye göre yüzde 12,4 azalışın söz konusu olduğunu dile getiren Pekcan, altın hariç bakıldığında bu gerilemenin yüzde 16,5 olduğunu bildirdi.

Türkiye olarak küresel ekonomi ve ticaretteki daralmaya karşı direnç gösterildiğini anlatan Pekcan, "Türkiye, krizi en az hasarla atlatacak ve en hızlı toparlanmayı yaşayabilecek ülkeler arasındadır." diye konuştu.

İhracatta mart, nisan ve mayıs aylarında yaşanan ani ve derin gerilemeden sonra haziran ayından itibaren toparlanma yaşandığını vurgulayan Pekcan, yılın üçüncü çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre yüzde 33,9 ihracat artışı gerçekleştiğini söyledi.

Pekcan, ekimde 17,3 milyar dolarlık ihracatla sadece 2020'nin değil, tüm zamanların en yüksek aylık ihracat tutarını yakaladıklarına dikkati çekerek, ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 87,9 olduğunu, dış ticarette altın ayrıştırıldığında bu oranın yüzde 95,3 olduğunu belirtti.

İthalatın 2020'de yüzde 5,1 düştüğünü, 10 aylık ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 85,7 gibi önemli bir seviyede gerçekleştiğinin görüldüğünü anlatan Pekcan, şöyle konuştu:

"Önemli öncü göstergelerden olan Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ve Yeni İhracat Siparişleri Endeksi'nde, ekim ayı itibarıyla 50 eşik değerin üzerindeki ülkeler arasında bulunarak sırasıyla 53,9 ve 51,7 değerlerine sahip olmamız oldukça olumludur. İhracattaki ana sektörlerin üretim düzeyleri bakımından önemli bir gösterge olan imalat sanayi kapasite kullanım oranı ekimde bir önceki aya göre 0,6 puan artarak, üst üste altıncı ayda da artış sergilemiş ve yüzde 74,9 seviyesine ulaşmıştır"

Ruhsar Pekcan, Türkiye'nin ticaret performansı bakımından pandemi şartlarında önemli direnç sergilediğini ifade ederek üretim ve ihracat mücadelesini başarıyla sürdüren tüm çalışanlara, üretici ve ihracatçılara teşekkür etti.

Üretim altyapısına ve ihracat kabiliyetlerine güvendiklerinin altını çizen Pekcan, bunları daha da geliştirmek için çalıştıklarını ve gelecekten oldukça umutlu olduklarını vurguladı.

Geçen yıl toplam küresel ihracattan alınan yüzde 0,96'lık payın, bugüne kadar Türkiye'nin küresel ihracat pazarından aldığı en yüksek pay iken 2020 yılı Ocak-Ağustos döneminde, verisi açıklanan ülkelerin toplam ihracatı içindeki payın yüzde 1 düzeyine geldiğinin altını çizen Bakan Pekcan, şöyle devam etti:

"Teknoloji sınıflandırması bakımından ihracattaki en yüksek payı yüzde 34,9 ile orta-yüksek teknoloji ürünler almaktadır. Yüksek teknoloji ürünlerle değerlendirildiğinde bu oran yüzde 38,9'a çıkmaktadır. Pandemi ile birlikte küresel tedarik ve değer zincirlerinde belli değişim ve dönüşümler olabilecek. Türkiye, bu değişimlerin getirdiği yeni fırsatları en iyi şekilde değerlendirme, küresel yatırımlar ve ticaretteki rolünü daha da güçlendirme potansiyeline sahiptir. Biz de çalışmalarımızı bu vizyonla sürdürmekteyiz."

Pandeminin görüldüğü mart ayıyla uluslararası mal sevkiyatlarında sürekliliği temin edebilmenin önemli bir öncelik haline geldiğini belirten Pekcan, oldukça proaktif davranarak Habur, Kapıkule ve Kapıköy gümrük kapılarında ve Ro-Ro limanlarında temassız ticaret uygulamasını hızla hayata geçirdiklerini söyledi.

Ticari araçların giriş-çıkış işlemlerini, tampon bölgede ve Ro-Ro limanlarında konteyner, dorse ve şoför değişimi yoluyla yaptıklarını dile getiren Pekcan, bu sayede, Habur ve Kapıkule'de pandemi öncesi dönemlere yakın sevkiyat akışı sağlandığını ifade etti.

Ticaret Bakanı Pekcan, İran'a kara yolu geçişlerinde tampon bölge olmamasından dolayı temassız ticaretin Kapıköy demiryolu gümrüğünde uygulandığını vurguladı.

E-ticaretin, dijital ekonomiye adaptasyon için stratejik önem arz ettiğini belirten Pekcan, pandemi koşullarında e-ticaretin kritik rolünün daha da belirgin hale geldiğine işaret etti.

Mayıs ve haziran aylarında Türkiye'deki e-ticaret sektörünün tüm ana aktörlerinin katılımlarıyla düzenledikleri "E-ticaret Olarak KOBİ'lerin Yanındayız" dayanışma kampanyasından yaklaşık 135 bin KOBİ'nin yararlandığını, 3 bin 761 KOBİ'nin e-ticaretle tanıştığını, KOBİ'lere vadesinden önce 1,2 milyar lira aktarıldığını anlatan Pekcan, "Bu yıl ilk kez ülkemizde e-ticaret sektörüne ilişkin verileri açıkladık. 2019 itibarıyla ülkemizde e-ticaret hacmi 136 milyar lira, 2020 yılının ilk altı itibarıyla ise 91,7 milyar lira olarak gerçekleşti." dedi.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, pazarlama kabiliyetlerinin geliştirilmesi, dış pazarda tutunma ve markalaşma gibi süreçlerin tamamına yönelik cazip destek mekanizmalarıyla ihracatçıya mali destekleri sürdürdüklerini kaydederek "Bu yıl içerisinde ihracatçımıza 1,9 milyar lira, hizmetler sektöründen firmalarımıza da 588,3 milyon lira tutarında, toplamda 2,48 milyar lirası destek ödemesi gerçekleştirilmiştir." bilgisini paylaştı.

Türk Eximbank'ın yıl içerisinde geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 5 artışla 37,7 milyar dolar finansman desteği sağladığını dile getiren Pekcan, kredi kullandırılmalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artışla 24,3 milyar dolara yükseldiğini vurguladı. 

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile ilgili alınan devlet destekli tedbirler kapsamında 5 bin 401 krediye ilişkin 4,3 milyar dolar vade uzatım talebinin karşılandığına dikkati çeken Pekcan, toplam müşteri sayısının ekim itibarıyla 11 bin 740’a ulaştığını söyledi. Bu firmaların yüzde 71,5’i KOBİ olduğuna işaret eden Pekcan, "Zorlu pandemi şartlarında müşteri sayısı ve müşteri içerisindeki KOBİ oranı korunmuştur." ifadesini kullandı.

Bakan Pekcan, esnaf ve sanatkarların yüzde 50 ve yüzde 100 faiz indirimli krediler ile desteklenmeye devam edildiğinin altını çizerek şöyle konuştu:

"2020 yılı içinde, geçen yıllardan devirler hariç 950 bin 922 esnaf ve sanatkarımıza toplam 39 milyar 193 milyon lira tutarında faiz indirimli kredi kullandırılmıştır. Faiz indirimli kredilerin toplam bakiyesi 66 milyar 669 milyon liraya ulaşmıştır. Meydana gelen afetler nedeniyle Elazığ, Malatya, Adıyaman, Giresun ve İzmir’de faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlarımıza sıfır faizli kredi, kredi geri ödemelerinin ertelenmesi ve hibe destekleri gibi destekler sağlanmıştır. Ekonomik İstikrar Kalkanı tedbir paketi çerçevesinde, yıllık yüzde 4,5 faiz oranlı, 6 aya kadar ödemesiz uygulanabilen kredi imkanından 749 bin 256 esnaf ve sanatkarımız yararlanmış, toplamda 18 milyar 562 milyon lira tutarında kredi kullandırılmıştır. Esnaf ve sanatkarların Halkbank’a olan kredi geri ödemeleri ve faiz indirimli kredi borçları ile ilgili, süre erteleme imkanları sağlanmış, bu sayede toplamda 5,8 milyar lira tutarında erteleme yapılmıştır."

Pekcan, kooperatiflere olan borçlarla ilgili yapılandırmadan yaklaşık 30 bin esnaf ve sanatkarın yararlandığını belirterek, yapılandırılan toplam tutarın 650 milyon lira olduğunu bildirdi. 

Bakan Pekcan, 2018 yılından itibaren küresel ticarette ülkelerin içine kapanmaya başladığı ve korumacı politikaların arttığı bir döneme girildiğini, uluslararası ticaretin gelişimi üzerinde olumsuz etkileri olan bu sürecin, pandemi ile birlikte yeni bir boyut kazanarak devam ettiğini vurguladı. 

Türkiye olarak, adil ve serbest rekabete dayalı, çok taraflılık üzerine inşa edilmiş küresel ticaret sisteminden yana olduklarının altını çizen Pekcan, "Bir taraftan da küresel ticarette oluşan şartları yakinen takip ediyoruz. Üreticimiz ve ihracatçımızın hak ve menfaatlerini gözetmek adına, ticaret politikası önlem ve uygulamaları başta olmak üzere, uluslararası ticaret hukuku çerçevesinde gerekli faaliyetleri etkinlikle gerçekleştiriyoruz." değerlendirmesinde bulundu. 

Pekcan, Türkiye'nin yürürlükteki önlem sayısı bakımından Dünya Ticaret Örgütü üyeleri (DTÖ) arasında 3’üncü sırada olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Uyguladığımız ticaret politikası önlemlerinin ve İlave Gümrük Vergileri’nin (İGV) kapsadığı ithalat değeri 2019 yılı değerlerine göre toplam ithalatımızın yüzde 25,3’üne tekabül etmektedir. Pandemi sürecinde yerli üretimimiz üzerinde oluşan düşük fiyatlı yoğun ithalat baskısına karşı, 3 bin 193 üründe yürürlükte olan İGV’leri gözden geçirdik ve önemli bir kısmını 31 Aralık tarihine kadar artırdık. Ayrıca, 2020 yılı içerisinde 2 bin 27 adet yeni ürüne İGV getirerek toplamda 5 bin 220 ürün grubuna İGV uygulamaya başladık. Pandemi nedeniyle ihtiyaç duyulan ürünler arasında yer alan solunum cihazları, cerrahi maske ve maske üretiminde kullanılan 'meltblown' kumaş için İGV’leri sıfırladık. Öte yandan, demir-çelik ürünlerinde uygulanan gümrük vergilerini 31 Aralık tarihine kadar geçici olarak artırdık. Pandeminin başlaması ile birlikte koruyucu tulum ve maske gibi bazı kritik tıbbi malzemelerin ihracatı 4 Mart itibarıyla ön izne bağlandı. Cerrahi maskede kullanılan meltblown kumaşın ihracatı 18 Mart itibarıyla kayda bağlandı."

Pekcan, DTÖ'de ABD ve Fas’a karşı çelik ürünlerine ilişkin olarak iki dava kazandıklarına dikkati çekerek, Türk çelik sektörü açısından büyük bir haksızlığa yol açan AB’nin çelik ithalatındaki korunma önlemlerini Dünya Ticaret Örgütü’nde dava ettiklerini dile getirdi. Pekcan, "ABD’nin çelik-alüminyum sektöründe başlattığı vergi artışlarına karşı yürüttüğümüz hukuki süreç ve Avrupa Birliği’nin ilaç sektöründe ülkemize karşı başlattığı dava süreçlerinde olumlu sonuçlar alacağımıza inanıyoruz." dedi. 

Pandemi şartlarına rağmen, 2020 genelinde bugüne kadar, 9 ülke ile Karma Ekonomik Komisyon (KEK) ve Ekonomik ve Ticaret Ortaklık Komite (ETOK-JETCO) toplantısı gerçekleştirildiğini aktaran Pekcan, bu sene içerisinde aralarında Çin, Rusya, İtalya gibi ülkelerin de olduğu 8 farklı ülke ile daha, resmi düzeyde Ortak Komite ve Komisyon toplantılarının tamamlanmasının hedeflendiğini vurguladı.

Ruhsar Pekcan, AB ile yaptığı görüşmelere değenirek "Bu görüşmelerimizde ağırlıklı olarak, AB’nin çelikte uyguladığı haksız korunma önlemini ve Türkiye-AB arasındaki Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konularını ele aldık. İlgili tüm tarafların faydasına olacağına inandığımız Gümrük Birliği'nin Güncellenmesi konusunda çalışmalarımızı ve temaslarımızı gelecek dönemde de sürdüreceğiz. Öte yandan, Brexit bağlamında ülkemiz ile Birleşik Krallık arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik müzakereler, AB ve Birleşik Krallık arasında devam eden görüşmeler paralelinde sürdürülmektedir. Ticaret hedeflerimiz kapsamında ABD Ticaret Bakanlığı ile eşgüdüm halinde sektörler bazında müşterek programlar üzerinde çalışılmaktadır. Ayrıca, Türk-Rus Karma Ekonomik Komisyonu bünyesinde 8 farklı Çalışma Grubu ile işbirliği konuları ele alınmaktadır." ifadelerini kullandı. 

Türkiye'nin halihazırda 21 ülke ile Serbest Ticaret Anlaşmasının yürürlükte olduğunu anımsatan Ticaret Bakanı Pekcan, "Birleşik Krallık, Japonya, Ukrayna, Tayland ve Endonezya ile STA müzakereleri, Rusya ile Hizmet Ticareti ve Yatırım Anlaşması müzakereleri devam etmektedir. Özbekistan ile Tercihli Ticaret Anlaşması imzalanması konusunda son aşamadayız." bilgisini paylaştı.

Pekcan, sağlık, temizlik, gıda, elektronik ürün satışında fahiş fiyat artışı nedeniyle 208 firmaya yaklaşık 6,9 milyon lira idari para cezası uygulandığını bildirdi.

Bakan Pekcan, "2021'de çek ve bonoların elektronik ortamda düzenlenmesine, kambiyo işlemlerine konu edilmesine imkan sağlayacak sistemi hayata geçireceğiz." diye konuştu.

Pekcan, "İlk on ayda 1 milyon 515 bin parti ithal ürünü etkileyecek şekilde denetim yaparak 4 bin 645 parti güvensiz ürünün ithalatına izin vermedik." ifadelerini kullandı.

Bakan Pekcan, "Gümrük muhafaza ekiplerimizce yılbaşından bu yana 3 tanesi rekor niteliğinde yakalama ile sonuçlanan 234 operasyonda toplam 8 bin 100 kilogram uyuşturucu madde ele geçirildi." dedi.

Pekcan, "Yatırım ve ticaretteki yeni fırsatları değerlendirerek, küresel değer zincirleri içinde daha da belirleyici bir aktör olabileceğimize ve yolumuza güçlenmiş şekilde devam edeceğimize inanıyoruz." diye konuştu.