Ceviz ve sağlık
Köşe yazarlarımızdan Diyetisyen Hülya Özel, mucizevi besin cevizin yararlarını kaleme aldı
Büyük bir doğal yayılma alanına sahip olan Anadolu cevizi (Juglans regia L.) zaman içerisinde çeşitli göçler ve ticaret kervanları vasıtası ile bugün tropik bölgeler dışında hemen hemen dünyanın her yerinde yetiştiriciliği yapılan bir meyve türü durumundadır. Fındık bitkisi gibi yakın bir geçmişe kadar ceviz yetiştiriciliğinde söz sahibi Türkiye iken bunu Yunanistan, İtalya, Fransa gibi ülkeler takip etmekteydi. Fakat Amerika Birleşik Devletleri 1867’de ceviz yetiştiriciliğine başlamış, bütün bu ülkeleri geride bırakarak bugün dış satımda lider ülke konumuna gelmiştir. Her ceviz yaklaşık 10-15 gr. ağırlığında orta boy bir limondan biraz daha küçük, kabaca küresel şekle ve iki ayrı beyin lobuna benzer yenebilir çekirdeğe sahiptir.Cevizlerin yenilebilen kısımları çekirdekleridir. Ceviz çekirdeklerinde özütlenen yağ ,tıpta bazik ya da taşıyıcı yağ olarak aromaterapide kullanılmaktadır.
SAĞLIĞIMIZ ÜZERİNE ETKİLERİ
Ceviz zengin bir enerji kaynağıdır ve optimum sağlık için gerekli besleyici maddeler, mineraller, antioksi danlar ve vitaminler barındırır.Ceviz konusunda 20 yıldır devam eden bilimsel araştırmalarda,cevizin kalp sağlığı, diyabet, kanser, kilo yönetimi ve bilişsel davranış açısından getirdiği birçok potansiyel fayda orta ya koyulmuştur.
Ceviz, içerisinde yüksek oranda omega 3 yağ asitleri (alfa-linolenik asit , ALA ) bulunan tek yemiştir ve yaklaşık 30 gr. cevizde, 2.5 gr. yani en yakın rakibinden sekiz kat daha fazla ALA bulunur. Bilindiği gibi omega 3 yağ asitleri patalojik kan pıhtılarının oluşumunu engellemektedir. Cevizin, kalp damar hastalıkla rında iki önemli risk faktörü olan düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterolünü (yaklaşık %9-16) ve anti-inflamatuar özelliği sebebi ile kan basıncını azalttığı ortaya koyulmuştur. Ceviz içerisinde yüksek oranda melatonin isimli bir madde bulu nur. Pek az besin içerisinde bu hormon vardır. Bu hormon karanlıkta salgılanır ve uykuyu teşvik eder ayrıca antioksidan özellik gösterir.Ek olarak ceviz, ellagik asit, vitamin E, karotenoidler ve polifenolik bileşikler de dahil olmak üzere anti-oksidan aktivitesine katkıda bulunabi lecek birçok maddenin zengin kaynağıdır.Yukarıdaki maddeleri içermesi sebebi ile özellikle de meme, prostat ve kolon kanserine karşı kanser kök hücrelerinin hayatta kalmasını önemli derecede yavaşlattığını göstermiştir. Ceviz tüketiminin ileri yaşlarda Alzheimer gibi hastalıkları önlemede etkili, genel bilişsel kabiliyette iyileşme sağlayabildiği ve halk sağlığı açısından kullanılabilecek bir ürün olduğu belirtilmiştir. Yüksek miktarda ceviz tüketimi, kadınlarda tip 2 diyabet riskinde anlamlı bir azalmayla ilişkilendirilmiştir. Batının tipik beslenme şekline eklenen cevizin, sperm canlılığı, hareketliliği ve morfolojisinde iyileşme sağladığı belirlenmiştir. Ayrıca cilt üzerinde nem ve yenilenme sağlar, ülser tedavisi ,yanıkta dezenfektan etkisi kullanılmaktadır.
BESİN DEĞERİ ÇOK
Yaklaşık 30 gr. ceviz 150 kaloridir ve kolesterol içermez. 2.5 gr. ALA omega 3 yağ asidi , 11 gr. Omega 6 yağ asidi içermektedir. Günlük selenyum ihtiyacının % 2’sini ,besin lifi ihtiyacının % 8’ni, manganez ihtiya cının % 48’ni, kalsiyum ihtiyacının % 3’nü, demir ihtiyacının % 5 ‘ni, tiamin ihtiyacının % 6‘sının,folat ihti yacının % 7’ni, magnezyum ihtiyacının % 11’ni, fosfor ihtiyacının %10 ‘nu, çinko ihtiyacının % 6’sını, bakır ihtiyacının % 22 ‘sini karşılar.
Doğanın bize sunduğu bu kadar güzel bir gıdayı beslenmemizde bulundurmamak eksiklik olur sanırım.
Sağlıklı ve bereketli bir hafta diliyorum.