"Son 8-9 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümünü tamamladık"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Son 8-9 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümünü tamamlayarak, 6 milyon insanımızın can ve mal güvenliğini teminat altına aldık." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yazıkonak’ta Elazığ depreminin birinci yılı dolayısıyla düzenlenen anma ve deprem konutları anahtar teslim töreni öncesi alandaki vatandaşlara otobüs üzerinden hitap etti.

Bir yıl önce Elazığ'da hüzün, dert ve gözyaşı olduğunu, binaların depremle yıkıldığını anımsatan Erdoğan, her tarafın yerle yeksan olduğunu belirtti.

Tüm bakanların gece gündüz demediğini, enkaz altında kalan vatandaşların çıkarılmasına gayret ettiklerini anlatan Erdoğan, "Sizler ağlıyordunuz, 'Acaba benin yavrum çıkacak mı?' diye bekliyordunuz. Nitekim bunlar içinde 'Acaba Cumhurbaşkanımız bugün annesini, babasını kaybetmiş bizlere de uğrar mı?' diye bekleyenler de var. Bunların çok daha iyisini yapacağız diye size söz verdik. Yıkılan bu binalar yapılır ama giden can geri gelmez. Fakat sizler öyle bir imani tavır ortaya koydunuz ki bize güç verdiniz." diye konuştu.

Erdoğan, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın, valiler ve milletvekilleri ile bu işin takibini yaptığını anımsattı. Yapılan çalışmaları gördüğünde Allah'a hamdettiğini söyleyen Erdoğan, şöyle devam etti:

"Gelirken balkonlarda selamlayanlara 'Kaç oda?' diye sordum, '3+1' diyorlar ve dua ediyorlar. Hamdolsun bütün mesele okullarıyla, camileriyle, oturdukları daireleriyle onlara bir mutlu imkan hazırlamak, zaten bizim görevimiz değil mi, bizim görevimiz. Devlet yük değildir, devlet yük alır. Devlet, vatandaşının mutluluğuyla mutlu olur. Onun için geçmişte devlete 'devlet baba' demişler. Şimdi bizler de Cumhur İttifakı olarak bu anlayışla bu millete efendi olmaya değil hizmetkar olmaya geldik, bu yola devam ediyoruz. Kardeşlerim biz sizin hizmetçiniziz. Elazığ'a şehir hastanesi de yaptık mı? Yaptık. Bu hastaneler olmasaydı biz o geceyi nasıl atlatırdık. Hamdolsun bununla birlikte bütün operasyonlar, her şey seri oldu. Okullarımızla, her şeyimizle hizmetinizdeyiz. Bundan sonra daha yapacak çok işimiz var."

Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum'a bundan sonraki etabın ne zaman bitirileceğini soran Erdoğan, şunları kaydetti:

"Bakanım 6 ay içinde geri kalanları bitireceğiz diyor. Böylece Gakkoşlar, 'Bizimki bitmedi' demeyecek. Hepsi bitmiş olacak. Bir olacağız, iri olacağız, kardeş olacağız, hep birlikte Türkiye olacağız. Bizim Rabia'mız var. Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet. Bu yola böyle yürüyeceğiz. Ayrılık gayrılık yok. Makam, mevki için değil birbirimizi Allah için seveceğiz."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, törende yaptığı konuşmada ise bir yıl önce Elazığ ve Malatya başta olmak üzere Doğu Anadolu Bölgesi'ni etkileyen depremde hayatını kaybeden vatandaşlara Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diledi.

Deprem anından itibaren devlet olarak tüm imkanlarla vatandaşların yanında yer aldıklarını söyleyen Erdoğan, bir yandan enkaz altında kalan insanları kurtarmaya çalışırken diğer yandan da acil ihtiyaçları karşılayacak mekanizmaları süratle oluşturduklarını ifade etti.

Enkaz kaldırma faaliyetlerinin hemen ardından da evleri yıkılan vatandaşlara yeni konutlar inşa etmek için kolları sıvadıklarını hatırlatan Erdoğan, "Elazığ'da depremin ardından 77 bin bina incelendi ve toplam 4 bin 764 binanın yıkımı gerçekleştirildi. Yapılan değerlendirmeler sonunda Elazığ'da 20 bin ve Malatya'da 6 bin olmak üzere toplam 26 bin yeni konutun inşasına karar verdik." diye konuştu.

Elazığ'daki inşaat çalışmalarına depremden en çok zarar gören Yazıkonak ve Akçakiraz beldeleri ile Sürsürü, Bizmişen, Aksaray, Karşıyaka, Abdullahpaşa ve Gümüşkavak mahallelerinden başladıklarını dile getiren Erdoğan, şöyle devam etti:

"Depremden sonraki 6 ayda 2 bin 517 konutu bu mahallelerde hak sahiplerine teslim ettik. Halen 136 derslikli 8 okulun inşaatı sürüyor. Malatya'da da 100'ü köy evi olmak üzere 1195 konutu vatandaşlarımızın hizmetine sunduk. Bugün Elazığ'da 5 bin 500 konutu daha teslim ederek toplamda 8 bin ailemizi yeni evlerine kavuşturmuş oluyoruz. Özellikle köylerimiz için tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanlarımızın ihtiyaçlarını karşılayacak çok özel projeleri hayata geçirdik. Kalan 12 bin konutu da yeşil alanları, yürüyüş ve bisiklet yolları, camileri, okulları, spor sahalarıyla hep birlikte yaza kadar tamamlayıp vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Böylece 5 milyar lirayı aşan bir yatırımla Elazığ'da yaklaşık 100 bin insanımız için modern, güvenli ve her türlü sosyal donatıya sahip yepyeni bir şehir inşa etmiş oluyoruz. Hamdolsun Türkiye artık bu kadar kısa sürede bu kadar çok sayıda konutu, üstelik de en kaliteli şekilde inşa ederek yaraları hızla saracak, mağduriyetlerini giderecek bir kapasiteye ulaşmıştır."

Afetlerin önüne geçmenin insan iradesini aşan hususlar olduğunu belirten Erdoğan, "Kadim çağlardan beri dünyanın en önemli deprem kuşaklarının üzerinde yer alan bir ülkede yaşıyoruz. Aynı şekilde ülkemizin özellikle Karadeniz tarafı coğrafi yapısı sebebiyle sel ve heyelan felaketlerinin sıkça görüldüğü yerlerin başında geliyor. Tarih boyunca hep olduğu gibi bugün de sık sık depremlerle, sellerle karşılaşıyoruz. Bu afetlerin belki önüne geçemeyiz ama yol açacağı zararları en aza indirecek tedbirleri alabiliriz." diye konuştu.

İmar planlamasından mimariye ve malzeme kalitesine kadar tavizsiz uyguladığı yüksek standartlar sayesinde afetlerin etkilerini en aza indiren pek çok ülke bulunduğunu anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:

"Türkiye özellikle Cumhuriyet dönemindeki plansızlıkların, ihmallerin, rant hırsının neticesi olarak afetlere karşı güvenli bir altyapı kuramamıştır. Tek katlı veya çok katlı ama hepsi de düşük standartlı binalar şehirlerimizi zehirli bir sarmaşık gibi istila etmiştir. Köylerimizde insanlarımızın hiçbir destek almadan kendi imkanlarıyla yaptıkları evler de afetlere karşı gereken donanıma sahip değildir. Netice itibarıyla ülkemizin yapı stokunun önemli bir bölümü depreme dayanıksız olarak inşa edilmiştir. Marmara depreminin ardından bu gerçek tüm çıplaklığıyla kendini göstermiştir. Bu depremin ardından yapılan hukuki düzenlemelerin fiili uygulama haline dönüşmesi de kolay olmamıştır."

Erdoğan, sık sık ciddi can ve mal kayıplarına yol açan yeni depremlerin yaşandığını hatırlatarak, Elazığ, Malatya, İzmir, Van, Ağrı, Erzurum ve Bingöl depremlerini unutmadıklarını söyledi.

Bilim insanlarının Türkiye'nin üzerinde bulunduğu fay hatlarındaki hareketleri inceleyerek yeni ve daha büyük depremlere hazırlıklı olunması hususunda sık sık ikazlarda bulunduğunu dile getiren Erdoğan, "Tabi bu hazırlığın bir boyutunu yeni yapılan binaların kontrolü, diğer boyutunu ise mevcut yapı stokunun dönüştürülmesi oluşturuyor. Milyonlarca yapının dönüşümünün böyle kolay olmadığını sanıyorum vicdan ve izan sahibi herkes kabul edecektir. Karşımızda her şeyi bir kenara bırakıp Türkiye'nin tüm mali gücünü bu alana sarf etsek bile yıllarca bitmeyecek bir iş yükü bulunuyor. Elbette işin büyüklüğü bizi harekete geçmekten alıkoymadı. Belirlediğimiz öncelikler çerçevesinde var gücümüzle çalışıyoruz." diye konuştu.

Hükümete geldikten sonra Toplu Konut İdaresi vasıtasıyla öncülüğünü yaptıkları depreme dayanıklı yapı inşasında çok büyük mesafe katettiklerini belirten Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye sadece TOKİ vasıtasıyla 1 milyona yakın depreme dayanıklı, kaliteli, işlevsel konuta ve kamu binasına kavuşmuştur. Özel sektör de her kesimden vatandaşımıza ve uluslararası yatırımcılara hitap eden yapı inşasına yönelerek bu sürece destek vermiştir. Kentsel dönüşüm çalışmalarına öncülük ederek yapı stokumuzu güvenli hale getirmenin gayreti içindeyiz. Ülke genelinde 59 ilimizdeki 268 riskli alanda ve 67 ilimizdeki yeni yerleşim alanında faaliyetlerimiz sürüyor."

"Son 8-9 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümünü tamamlayarak, 6 milyon insanımızın can ve mal güvenliklerini teminat altına aldık" ifadesini kullanan Erdoğan, halen ülke genelinde 272 bin toplu konutun ve kentsel dönüşüm konutunun inşasının sürdüğünü bildirdi.

Erdoğan, riskli yapı statüsünde yenilemesi devam eden konut ve iş yeri sayısının 688 bini geçtiğini belirterek, "Bu alanlardaki 677 bin bağımsız birimin tahliye ve yıkım işlemlerini tamamladık. Toplamda 5 milyon insanımızı ilgilendiren tüm çalışmaların yalnızca kira yardımı, proje ve kamulaştırma giderleri gibi maliyetleri 15,5 milyar lirayı geçti. Sadece İstanbul'daki kentsel dönüşüm çalışmaları 10 milyon metrekare büyüklüğü bulan bir alana yayılmış bulunuyor. Hedefimiz acil dönüştürülmesi gereken 1,5 milyon konutu önümüzdeki 5 yılda tamamlamaktır." diye konuştu.

İzmir'deki depremin ardından 5 bin konutun inşasına başladıklarını anımsatan Erdoğan, "Sel ve heyelan afetlerinin ardından Trabzon Araklı'da 118, Giresun Bulancak'ta 570, Giresun Dereli'de 612 konutun yapımı sürüyor. Devlet ve vatandaş olarak elbirliği içinde ülkemizin önündeki afet tehditlerine karşı hazırlıklarımızı hızlandıracağız. Rabbimden ülkemizi her türlü felaketten muhafaza eylemesini diliyorum. Bize düşen hep birlikte tedbirlerimizi alıp takdire rıza göstermektir." ifadelerini kullandı.

Erdoğan, afetlere hazırlığın yanında Türkiye'nin şehirleşme kalitesini yükseltmeyi de önemsediklerini vurgulayarak, "Bu amaçla artık yeni projelerimizin tamamını yatay mimari stratejisiyle hazırlıyoruz. Elazığ ve Malatya'daki deprem konutlarımız bu yaklaşımla inşa edilmiştir. Bundan dolayı Çevre ve Şehircilik Bakanıma özellikle teşekkür ediyorum. İnşallah bundan sonra tüm projeleri de aynı anlayışla hayata geçireceğiz. Dikey mimari, hele hele böyle deprem bölgesinde bizim için bir intihardır."

Türkiye'nin, son 18 yılda kurdukları güçlü demokrasi ve hizmet altyapısı sayesinde bir süredir ardı ardına yaşanan nice saldırıların, maruz bırakılan nice tuzakların, küresel düzeydeki nice krizlerin üstesinden başarıyla geldiğini vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:

"Daha önce maruz kaldığımız terör saldırılarını, sınırlarımızın kuşatılma girişimini, uluslararası alanda köşeye sıkıştırılma gayretlerini bir kenara bırakıyorum. Sadece koronavirüs salgını döneminde karşılaştığımız fotoğraf dahi tek başına Türkiye'nin gücünü, kapasitesini ve potansiyelini göstermeye yeterlidir. Ülkemizin tüm illerini eser ve hizmet siyasetimizin ürünü yatırımlarla donatırken her bir insanımızın hayat kalitesini yükselttik, geleceğe umutla bakmasını sağladık. Mesela Elazığ'a son 18 yılda toplam 16 milyar lira tutarında yatırım yaptık.

Bu çerçevede eğitimde 2 bin 518 adet yeni derslik yaptık Elazığ'a. Yükseköğrenim öğrencilerimiz için 6 bin 304 kişi kapasiteli yurt binaları inşa ettik. Farklı branşlarda 14 adet spor tesisi açtık, 20 bin seyirci kapasiteli Elazığ stadyumumuzun inşası devam ediyor. İpekyolu Uluslararası Çocuk ve Gençlik Çalışmaları Merkezi'nin resmi açılışını da biraz sonra gerçekleştireceğiz. Eski emniyet müdürlüğü alanına 26 bin metrekarelik bir millet bahçesi inşa ettik. Şehrimize son 18 yılda 1038 yataklı şehir hastanemizle birlikte toplam 37 sağlık tesisi kazandırdık."

Erdoğan, deprem konutlarının dışında 7 bin 500 konutu daha vatandaşların hizmetine sunduklarını, bölünmüş yol uzunluğunu 33 kilometreden 362 kilometreye çıkardıklarını belirtti.

Elazığ için önem arz eden iki ulaşım projesinin açılışını gerçekleştirdiklerini hatırlatan Erdoğan, yatırımlara ilişkin şunları söyledi:

"Kömürhan Köprüsü Tüneli ve bağlantı yolları, Diyarbakır Ergani Devegeçidi Köprüsü ve bağlantı yollarıdır. İnşası devam eden Elazığ-Malatya ayrımı Kuşsarayı yolunu, Hazar yolunu ve Elazığ-Sivrice ayrımı yolunu, bu yıl onları da bitiriyoruz. Yapımı süren Elazığ-Harput yolunu, Elazığ-Bingöl yolunu ve Elazığ-Malatya yolundaki muhtelif çeşitli bölümleri de yakında inşallah tamamlıyoruz. Demiryollarında Yurt-Muratbağı hattını, Yolçatı-Tatvan arasını, Kuşsarayı-Baskil kesimini her şeyiyle yeniledik. Yolçatı-Tatvan hattı, Muratbağı istasyonuna 2 adet yeni yol ilave ettik. Palu, Genç ve Muş demiryolunu deplase ederek tamamlayıp hizmetinize sunduk.

Malatya-Elazığ, Elazığ-Diyarbakır hızlı tren projelerimizle ilgili çalışmalar devam ediyor. Elazığ'a son 18 yılda 14 baraj inşa ettik. Dile kolay, 14 baraj Elazığ'a inşa ettik. Tamamladığımız tesislerle 40 bin dekar araziyi sulamaya açtık. Elazığ'a, Karakoçan'a, Kovancılar'a, Akçakiraz ve Sarıcan beldelerimize doğal gazı da getirdik. Akçakiraz içme suyu tesisini de bu yıl hizmete veriyoruz. 1400 yıllık medeniyet birikimimizin tescillerinden biri olan Harput'taki ata yadigarı eserlerimizi restore ederek ihyasını sağladık. İnşallah önümüzdeki dönemde Elazığ'ı her alanda çok daha büyük hizmetlerle eserlerle yatırımlarla buluşturmaya devam edeceğiz. Bugüne kadar girdiğimiz her mücadelede yanımızda yer alan Elazığ'a, tüm Gakkoşlara şükranlarımı sunuyorum. Rabbim birliğimizi, beraberliğimizi ve kardeşliğimizi daim eylesin diyorum."

Erdoğan, anahtar teslimini yaptıkları konutların hak sahiplerine hayırlı olsun temennisinde bulunarak, deprem anından bugüne kadar Elazığ'ın yaralarını sarmak için çalışan tüm kurumlara, İçişleri Bakanlığı, AFAD, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile TOKİ'ye teşekkür etti.

Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'ın dua etmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, konutlara yerleşen ev sahipleriyle canlı bağlantıyla konuştu.

Karşıyaka Mahallesi'nden Ahmet Sivritepe, Aksaray Mahallesi'nden Mehmet Aydoğan ve Değirmenönü köy evlerinden Murat Çetintaş ve aileleriyle sohbet eden Erdoğan, daha sonra tören alanında bulunan 12 aileye evlerinin anahtarlarını teslim etti.

Anahtar tesliminin ardından kurdeleyi keserek konutların hayırlı olmasını dileyen Erdoğan, konutların kalan kısmının 6 ayda bitirileceğini söyledi.

Elazığ’a gelişinde havalimanından helikopterle ayrılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, kentte yürütülen çalışmaları havadan inceledi.

Programın ardından vatandaşlarla bir süre sohbet eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonra deprem konutlarında oturan bir vatandaşın evini ziyaret etti.

Törene Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Leyla Şahin Usta, milletvekilleri, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Elazığ Valisi Erkaya Yırık ile Elazığ Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları da katıldı.