Türkiye'nin 7'nci uydusu uzayda

Uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri olan Türkiye'nin aktif uydu sayısı, sabah saatlerinde başarılı bir şekilde fırlatılan TÜRKSAT 5A'nın 4 ay sonra yörüngesine oturtulmasıyla 7'ye yükselecek.

 Türkiye'nin, 3'ü (TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A, TÜRKSAT 4B) haberleşme, 3'ü (GÖKTÜRK-1, GÖKTÜRK-2 ve RASAT) gözlem olmak üzere aktif 6 uydusu bulunuyor.

Türkiye'nin ilk iletişim uydusu denemesi olan TÜRKSAT 1A, 24 Ocak 1994'te uzaya fırlatıldı ancak fırlatıcı rokette meydana gelen arıza nedeniyle 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü. Uydu teknolojilerine yatırımlarına devam eden Türkiye, 10 Ağustos 1994'te TÜRKSAT 1B ile uzaydaki yerini aldı.

AIRBUS D&S tarafından üretim süreçleri ve test aşamaları tamamlanan TÜRKSAT 5A uydusu fırlatmaya hazır halde 2 Ekim'de TÜRKSAT yetkililerine yerde teslim edildi.

2017'de imzalanan sözleşme sonrası AIRBUS'ın Fransa'nın Toulouse şehrindeki tesislerinde üretimine başlanılan uydu, SPACE X firmasının ABD-Florida'da bulunan Cape Canaveral'daki fırlatma merkezine gönderildi. Bugün 05.15'te Falcon 9 roketiyle başarılı bir şekilde uzaya fırlatılan TÜRKSAT 5A'dan, fırlatıştan 35 dakika sonra ilk sinyal alındı.

Tamamen elektrikli itki sistemine sahip olan TÜRKSAT 5A, istasyonlar aracılığıyla tüm yörünge ve alt sistem kontrolleri gerçekleştirilmesinin ardından "31 derece doğu" boylamındaki yörüngesine yerleşecek.

TÜRKSAT 5A'nın yaklaşık 4 ay sürecek yolculuğunun ardından yörüngesine oturtulmasıyla Türkiye'nin uzaydaki aktif uydu sayısı 7'ye çıkacak.

Uydunun kontrolü, Gölbaşı Uydu Yer İstasyonu'na devredilecek ve buradan gönderilecek komutlarla yaklaşık bir ay boyunca performans testlerine tabi tutulacak. TÜRKSAT 5A'nın 2021'in ikinci çeyreği içinde hizmete başlaması hedefleniyor.

Uydu manevra ömrüyle 31 derece doğu yörüngesindeki frekans ve yörünge haklarını 30 yıl boyunca güvence altına alacak.

TÜRKSAT 5A, Türkiye, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Orta Batı Afrika, Güney Afrika, Akdeniz, Ege Denizi ve Karadeniz’i kapsayan geniş bir coğrafyada, TV yayıncılığı ve veri haberleşme hizmetleri sunacak.

Türkiye'nin yeni Ku Bandını kullanan öncü ülkelerden birisi olmasını sağlayacak TÜRKSAT 5A, 12 kilovat güçle çok daha kaliteli bir TV yayıncılığı ve haberleşme hizmeti sağlayacak.

Uydu teknolojileri alanındaki yatırımlarını sürdüren Türkiye, imalatları tamamlanan ve testleri yapılan TÜRKSAT 5B haberleşme uydusunu haziran ayında uzaya fırlatmayı planlıyor.

42 derece doğu yörüngesine gönderecek TÜRKSAT 5B ile ülkenin Ka-Bant kapasitesi artırılacak.

TÜRKSAT 5A ve daha sonra 5B'nin hizmete girmesiyle, Türkiye'nin frekans hakları korunurken, gelecek yeni nesil haberleşme uyduları için de yeni frekans hakları elde edilecek.

Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test (USET) Merkezi'nde üretilecek TÜRKSAT 6A haberleşme uydusunun 2022'de uzaya fırlatılması öngörülüyor.

Türkiye, TÜRKSAT uydularıyla haberleşme alanında Avrupa ve Afrika'nın tamamını, Asya'nın Endonezya da dahil batı ve güney bölümünü (Rusya ve Çin hariç) kapsayacak.

RASAT yer gözlem uydusu, TÜBİTAK UZAY'ın BİLSAT'ın ardından ikinci uzaktan algılama uydusu oldu. Türkiye'de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT, 17 Ağustos 2011'de Rusya'dan fırlatıldı.

RASAT uydusu, tasarım ömrü 3 yıl olmasına rağmen 17 Ağustos 2020 itibarıyla, yörüngede 9'uncu yılını başarıyla tamamladı.

Söz konusu uydu, güneşe eş zamanlı dairesel yörüngede, 700 kilometre irtifada bulunuyor, 7,5 metre siyah-beyaz, 15 metre çok bantlı uzamsal çözünürlükte süpürçek (pushbroom) kamerayla görev yapıyor.

Yeniden ziyaret zamanı ortalama 4 gün olan RASAT, 3 eksende kontrol edilebiliyor. Her bir çerçeve görüntüsünün boyutları 30x30 kilometre olan uydudan, 960 kilometre uzunluğuna kadar şerit görüntü alınabiliyor.

Proje kapsamında, uydu montaj, entegrasyon ve test laboratuvar büyütülürken, uydu tasarım, üretim ve test konularında 100'den fazla uzman yetiştirildi.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin hedef istihbaratına yönelik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak GÖKTÜRK-1 uydusu da 2016'da uzaya fırlatıldı. Alçak irtifa dünya yörüngesine oturan uydu, kamu kurum ve kuruluşları için çevre ve yapılaşmanın izlenmesi, tarımsal rekolte tespiti, belediyecilik uygulamaları, sınır kontrolü ve kadastro faaliyetleri gibi birçok alanda uzaktan algılama görevleri yapılabiliyor.

Coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyadaki herhangi bir yerde keşif yapmak için tasarlanan 0,50 metre çözünürlüklü uydunun ömrünün 7 yıl olması öngörülüyor.

Türkiye'de özgün olarak geliştirilen ilk yüksek çözünürlüklü keşif ve gözlem uydusu GÖKTÜRK-2, 2012'de gerçekleştirilen fırlatma operasyonu ile görev yörüngesine yerleştirildi.

GÖKTÜRK-2, Milli Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı ve TÜBİTAK UZAY-TUSAŞ iş ortaklığı tarafından imzalanan sözleşme kapsamında üretildi.

Uyduyla Türk Silahlı Kuvvetleri ve özel olarak Hava Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaç duyduğu hedef istihbaratı ile sayısal ve coğrafi veri üretimi sağlanıyor. Ayrıca diğer kamu kurum/kuruluşları ile üniversite ve araştırma kurumlarının uydu görüntüsü istekleri karşılanıyor.

Yüksek yerlilik oranıyla üretilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip gözlem uydusu, Türkiye'nin savunma, çevre, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarında önemli ihtiyaçlarına cevap veriyor. 

Söz konusu uydu, yaklaşık 640 kilometrelik bir şeridin görüntüsünü tek geçişte indirebilecek kadar yüksek hızlı bir veri haberleşmesine sahip bulunuyor.

Dünyanın her yerinden görüntü alma ve iletişim konisi içinde aktarma kabiliyetine sahip olan uydu, dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 98 dakikada tamamlıyor.

GÖKTÜRK-2 Projesi kapsamında uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve alt yapı geliştirilmesi, kamu kurum ve kuruluşlarının gözlem ve araştırma ihtiyaçlarının milli imkan ve kabiliyetlerle karşılanması hedeflendi.

Gelinen noktada, TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ bünyesinde gelecekteki uydu projelerinde görev alacak uzman insan gücü yetiştirilirken, uydu ve ekipman seviyesi tasarım, analiz, üretim, montaj, entegrasyon ve test faaliyetlerine yönelik altyapı ve kabiliyetler kazanıldı.