Antioksidanlar ; vücudumuzdaki serbest radikalleri ve oksijeni absorbe ederek etkisiz hale getirirler ve böylece bizi korumuş olurlar.Vücut ve beyinde yaşlanmasüreci yavaşlar. İnce kan damarlarını oksijen hasarına karşı korur.Canlılardakimyasal süreçler, özellikle oksitlenme , serbest radikallerin oluşmasına neden olur.Yüksek derecede reaktif olan serbest radikaller farklı moleküllerile kolayca reaksiyona girebilir.Böylece hücrelere ve canlıya zarar verebilir. İşte bu durumdaantioksidanlar , serbest radikallerle reaksiyona girerek hücrelere zarar vermelerini önler. Bu özellikleri ile hücrelerin mutasyona uğramalarını ve tümör oluşturma risklerini azaltırlar.Bu maddeler bir şekilde paslanmamızı, dolayısıyla yaşlanmamızı geciktirenve hastalıklardan koruyan doğal mucizelerdir.
Antioksidan özelliği bulunan birçok madde vardır. Bu maddelerin bir kısmını yediğimiz yiyeceklerle alırken, bir kısmını vücut kendisi serbest radikallere karşı savunmasistemi olarak üretir. Vücudun serbest radikallere karşı savunma olarak ürettiği antioksidanlar; katalaz , glutatyonperoksidaz ve süperoksitdismutaz gibi enzimlerdir.
Antioksidanların çoğu meyve ve sebzelerde doğal olarak bulunurlar.Bir besinin antioksidan gücünü ,oksijen radikali emme kapasitesi ORAC belirler. Bu konuda çalışan uzmanlar yetişkin birinin sağlıklı kalabilmesi için günde en az 3000 ORAC değerine sahip bir gıda listesi oluşturmamızı önermektedirler. Antioksidan gücü yüksek gıdalara örnek vermek gerekirse ; kuru erik, kuru üzüm, barbunya ,yaban mersini, fasulye, enginar, böğürtlen, ahududu , çilek, fındık , kırmızı elma, kiraz, mürdüm eriği, karnabahar, soğan en yüksek ORAC değerine sahip gıdalardır.
Antioksidan tüketiminin arttırılması, kansere ve kalp hastalığına karşı koruyucu bir etki gösterebilmektedir. Oksidasyon, DNA’ya kansere yol açacak şekilde zarar verebilir ve çoklu doymamış yağ asitlerini kalp krizi ve felçlere neden olacak forma dönüştürebilir.Araştırmalar ,kanda düşük antioksidan seviyeleri ile artan kanser riski ni ilişkilendirmektedir. Bu doğal maddeleri gıdalarda bulunma durumlarına göre adlandıracak olursa olursak; alfa tokoferol (E vitamini ) , özellikle buğday, mısır, darı, pirinç gibi tahıllarda çok bulunur. Bunun dışında Ayçiçek yağı, mısırözü yağı, pamukyağı gibi yağlarda; ceviz , badem ve yerfıstığı gibi kuruyemişlerde ve yeşil sebzelerde bulu nur. E vitaminleri pişirmeye ve sıcağa dayanıklıdır. Fakat yağda kızartma ve tahılların öğütülmesi esnasında E vitaminleride tahrip olur ve çoğu bozulur. Askorbik asit ( C vitamini) turunçgiller ,domates ,yeşil yapraklı sebzeler ( brokoli, ıspanak vb.) ve patates gibi sebze ve meyvelerde bulunur. Fakat C vitamini çok çabuk okside olduğundan hafif pişirme yöntemi ve yenilebiliyorsa çiğ tüketilmelidir. Karotenoidler, bunlar yağda eriyen ve son derece güçlü oldukları bilinen antioksidan etkili maddeler. Bir bitki ne kadar çok güneşte kalırsa o kadar çok karotenoidüreti yor. Domates, kırmızı biber, turuncu havuç, şalgam ,ıspanak, brokoli ,hardal otu, şeftali, karpuz , kayısı ilk aklımıza gelenler…Bunların kimi likopen, kimilutein ,kimi beta karoten, kimi zeoksantin içeriyor. Flavonoidler de meyve ve sebzelerde bulunan sarı beyaz pigmentlerdir. Elma, çilek, üzüm gibi meyvelerçikolata ve özellikle çay, belli oranlardaflavonoid içerir. Koenzim Q, özellikle kanser ve belli nörolojik hastalıklara olan pozitif etkileriyle gündem de olan bir antioksidandır. Vücut tarafından üretilebilir.Ciğer,kalp ve böbrek gibi et ürünlerinde ve balıkta yüksek oranda bulunur.
Vücuda doğal besinlerden alınan antioksidanların dışında son yıllarda antioksidan ihtiva eden çok fazla diyet takvi ye ürünü ve krem çıkmıştır. Bu ürünlerin uzun dönemde kullanımının nasıl sonuçlar vereceği, ve toksisitete etkileri olup olmadığı bilinmemektedir. Şu unutulmamalıdır ki ,antioksidanlar sihirli mucizevimaddeler değildir.
Sağlıklı mutlu ,bereketli bir hafta diliyorum…
YORUMLAR